Zmiany w prawie o szkolnictwie wyższym: weryfikacja dyplomów przez pracodawców od 2026 roku
- banaszewska.pl
- 25 lip
- 3 minut(y) czytania
W Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, został udostępniony projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Do 25 lipca 2025 roku można zgłaszać uwagi do projektu.
Celem projektowanej zmiany jest umożliwienie pracodawcom potwierdzania w uczelni danych zawartych w dyplomie ukończenia studiów wydanym w postaci papierowej.
Od 1 stycznia 2026 roku Ministerstwo Nauki umożliwi pracodawcom weryfikację wiarygodności wykształcenia osoby, która ubiega się o zatrudnienie. W projekcie nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym zaproponowano, by uczelnie udzielały pracodawcom informacji o danych zawartych w dyplomie ukończenia studiów.
W obecnym stanie prawnym pracodawcy nie mogą zweryfikować prawdziwości danych przedstawionych przez kandydata do pracy. Dzieje się tak, ponieważ w świetle stanowiska prezentowanego przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO) co do zasady przepisy krajowe nie przewidują uprawnienia pracodawcy do występowania do innych podmiotów w celu potwierdzenia lub sprawdzenia prawdziwości dokumentów przedłożonych przez pracowników lub kandydatów do pracy w toku rekrutacji i danych zawartych w tych dokumentach. Dodatkowo w ocenie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych praktyka, która polega na pozyskiwaniu w tej sytuacji zgód pracowników lub kandydatów do pracy aby pracodawca mógł zweryfikować prawdziwości złożonych oświadczeń i danych zawartych w przedłożonych dokumentach również nie znajduje oparcia w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE. Wyrażenie zgody na takie działania nie byłoby bowiem dobrowolne. W efekcie, mimo że pracodawca ma obowiązek zatrudniać osoby posiadające odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje to nie ma realnych narzędzi, aby skutecznie je zweryfikować.
Projekt ustawy przewiduje dodanie w ustawie art. 77a, który określa warunki i sposób składania przez pracodawcę wniosku o potwierdzenie przez uczelnię danych zawartych w przedkładanym pracodawcy przez kandydata do pracy albo pracownika dyplomie ukończenia studiów - w przypadku powzięcia uzasadnionych wątpliwości co do ich prawdziwości.
Zgodnie z projektowaną regulacją uczelnia, na wniosek pracodawcy mającego interes prawny, potwierdza zgodność danych zawartych w dyplomie ukończenia studiów wydanym w postaci papierowej z danymi zawartymi w prowadzonej przez siebie dokumentacji przebiegu studiów, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 2 i 3, tj. teczce akt osobowych studenta oraz w księdze dyplomów.
Podstawowe warunki, które przewiduje dodany przepis:
Wniosek pracodawcy składany będzie na adres do doręczeń elektronicznych uczelni i będzie zawierać: nazwę i adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną – adres miejsca zamieszkania lub adres prowadzenia działalności, numer REGON, adres do doręczeń elektronicznych, dane dotyczące dyplomu ukończenia studiów – imię (imiona) i nazwisko absolwenta, numer dyplomu ukończenia studiów oraz zakres danych w nim zawartych, których ma dotyczyć potwierdzenie.
Pracodawca we wniosku zobowiązany będzie wskazać interes prawny – powzięcie uzasadnionych wątpliwości co do autentyczności danych zawartych w dyplomie ukończenia studiów np. po weryfikacji zabezpieczeń przed fałszerstwem określonych w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych.
Pracodawca zobowiązany będzie złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o wstępnym zweryfikowaniu dyplomu ukończenia studiów pod kątem zabezpieczeń przed fałszerstwem, w odniesieniu do dokumentów posiadających takie zabezpieczenia.
Obowiązki po stronie uczelni:
Zbadanie interesu prawnego pracodawcy i kompletności dokumentów.
Uczelnia zobowiązana będzie do udzielenia informacji niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.
Udzielana przez uczelnię informacja opatrzona będzie podpisem zaufanym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym rektora albo osoby upoważnionej przez niego do wydania informacji oraz będzie zawierała wskazanie stanowiska służbowego osoby podpisującej.
Usługa będzie odpłatna – wysokość opłaty będzie wynosiła 1 % minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę obowiązującego w dniu złożenia wniosku. Potwierdzenie wniesienia opłaty wnioskodawca będzie dołączał do wniosku.
Skutkiem wprowadzenia proponowanych rozwiązań będzie nałożenie na uczelnie dodatkowych obciążeń i obowiązków. Uczelnia powinna opracować procedury i wskazać osoby odpowiedzialne za udzielanie informacji. Regulacja może dotyczyć dyplomów wydawanych na przestrzeni ostatnich 50 lat. Projektowana zmiana to ogromna korzyść dla przedsiębiorców, którzy otrzymają narzędzie do przejrzystej i wiarygodnej rekrutacji. Zwiększy to bezpieczeństwo w zakresie pozyskiwania pracowników przede wszystkim w miejscach gdzie specjalistyczna wiedza jest kluczowa.
