Rozwiązanie umowy ze studentem
- banaszewska.pl
- 6 dni temu
- 4 minut(y) czytania
Rozwiązanie umowy ze studentem regulowane jest najczęściej w samej umowie. Uczelnie najczęściej zastrzegają miesięczny okres wypowiedzenia ze skutkiem na koniec kolejnego miesiąca. To standardowy zapis wynikający ze swobody kontraktowania i będący naturalnym elementem umowy na gruncie kodeksu cywilnego. Czy prawidłowy?
Uczelnie muszą pamiętać, że umowa zawierana ze studentem musi być zgodna z ustawą prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisami kodeksu postępowania administracyjnego.
Rozwiązanie umowy na gruncie ustawy o szkolnictwie wyższym.
Przepisy ustawy prawo o szkolnictwie wyższym regulują enumeratywnie przesłanki, po zaistnieniu których uczelnia może skreślić studenta z listy studentów.
Studenta skreśla się z listy studentów w przypadku:
niepodjęcia studiów;
rezygnacji ze studiów;
niezłożenia w terminie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego;
ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni.
Student może być skreślony z listy studentów w przypadku:
stwierdzenia braku udziału w obowiązkowych zajęciach;
stwierdzenia braku postępów w nauce;
nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie;
niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów.
Co istotne skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej, a więc uczelnia musi wcześniej wszcząć postępowanie administracyjne, a student utraci status studenta dopiero w dniu uprawomocnienia się decyzji o skreśleniu.
Uczelnia więc zastrzegając umowne terminy wypowiedzenia umowy studentowi w świetle prawa nie ma innego samodzielnego mechanizmu rozwiązania umowy ze studentem niż skreślenie go z listy studentów. Stosunek prawny wygasa więc w sposób przewidziany przez przepisy ustawy i zgodnie z procedurą postępowania administracyjnego, a terminy wypowiedzenia mogą jedynie utrudnić interpretację dotyczącą daty utraty statusu studenta.
Przede wszystkim podstawą do wypowiedzenia umowy (czyli skreślenia z listy studentów) jest art. 108 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, który przewiduje, kiedy uczelnia skreśla studenta z listy. Wszelkie zapisy w umowie, które dawałyby uczelni prawo do wypowiedzenia umowy z innej przyczyny, byłyby niezgodne z prawem i mogłyby być uznane za klauzule niedozwolone.
Należy zastanowić się więc do kiedy strony związane będą umową. Należy podkreślić, że aby umowa mogła być wykonywana, a więc w uproszczeniu – aby uczelnia mogła pobierać opłaty za naukę – student musi posiadać status studenta. Regulaminy, umowa i inne akty wewnętrzne uczelni powinny regulować jakie uprawnienia ma student posiadając status student – są to możliwość uzyskania pomocy materialnej, możliwość korzystania z biblioteki, możliwość, a zarazem obowiązek uczęszczania na zajęcia. Status studenta wiąże się także z wieloma innymi przywilejami – ulgami, ubezpieczeniem zdrowotnym, brakiem obowiązku płacenia składek ZUS czy możliwością korzystania z legitymacji studenckiej. Dopóki więc nie dojdzie do uprawomocnienia się decyzji o skreśleniu to wszystkie te uprawnienia studentowi powinny przysługiwać, ponieważ formalnie nadal pozostaje studentem.
Niezgodnym z przepisami zatem jest zablokowanie studentowi dostępu do wirtualnych uczelni i systemów w dniu wydania decyzji o skreśleniu. Niezależnie bowiem z jakiego powodu dochodzi do skreślenia studenta z listy to formalnie uczelnia musi przeprowadzić całą procedurę administracyjną wraz z zawiadomieniem o wszczęciu postępowania.
Rodzi się zatem pytanie: kiedy rozwiązuje się umowa ze studentem w sytuacji złożenia przez niego rezygnacji? Uczelnie muszą w tym przypadku być ostrożne i mieć na uwadze różne stanowiska pojawiające się środowisku akademickim. Przede wszystkim w wielu miejscach można znaleźć informację o tym, że skuteczne doręczenie rezygnacji ze studiów powoduje automatyczne rozwiązanie umowy między uczelnią a studentem, a zatem student od tego dnia nie jest zobowiązany już do opłacania studiów. Należy zauważyć, że nie można przyjąć takiego twierdzenia za słuszne. Nie możemy zakładać, że dla studenta korzystnym będzie skreślenie go z listy studentów z data wpływu rezygnacji – nie byłoby to zresztą możliwe z punktu widzenia postępowania administracyjnego. Student może oczywiście przyspieszyć proces wydania i uprawomocnienia się decyzji o skreśleniu (decyzja uprawomocnia się po upływie terminu do wniesienia odwołania -14 dni, chyba że student zrezygnuje z tego prawa – wtedy decyzja może się uprawomocnić wcześniej), jednak status studenta obowiązuje aż do momentu uprawomocnienia się decyzji. Oczywiście do tego czasu student powinien zachować wszelkie uprawnienia, a uczelnia zobowiązana jest świadczyć wobec niego usługi edukacyjne tj. m.in. umożliwić zaliczanie przedmiotów, wypłacać pomoc materialną oraz umożliwić korzystanie z biblioteki.
Warto poruszyć tutaj jeszcze jedną istotną kwestię. Czy student w momencie „porzucenia studiów” może utracić status studenta? Porzucenie studiów to bardzo częsta przesłanka, na która powołują się studenci uzasadniając brak płatności za studia. Należy pamiętać, że w takiej sytuacji zawarta umowa obowiązuje i należy ją skutecznie wypowiedzieć w celu zakończenia stosunków łączących z uczelnią. Nieobecność studenta na wykładach i ćwiczeniach nie wystarcza, by uczelnia przestała naliczać opłaty m.in. za czesne z tego powodu, skoro bowiem umowa nie została rozwiązana przez żadną ze stron to trwa nadal. Nieuzyskanie zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie – w myśl przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – stanowi tzw. przesłankę fakultatywną skreślenia z listy studentów, co oznacza, że uczelnia może, ale nie musi, skreślić studenta, który nie zaliczył w terminie semestru lub roku. Zanim jednak do skreślenia dojdzie, musi zostać wszczęte postępowanie w tym zakresie – o którym należy powiadomić zainteresowanego studenta. Natomiast to, kiedy i czy w ogóle uczelnia zdecyduje się skreślić z listy studenta na tej podstawie należy do jej uznania. Dla studenta, oznacza to natomiast stan, w którym, ze względu na brak złożonego oświadczenia woli, w sposób dostateczny wyrażającego chęć rezygnacji ze studiów bądź oświadczenia złożonego w wymaganej umową formie, powoduje, że zawarta umowa wraz ze wszystkimi wynikającymi z niej obowiązkami m.in. w zakresie opłat, nadal obowiązuje.
Jakie więc zasady rozwiązania stosunku prawnego powinna przewidywać umowa ze studentem?
Przede wszystkim przyczyny rozwiązania umowy nie mogą być inne niż wynikające z ustawy prawo o szkolnictwie wyższym.
Dodawanie do umów np. miesięcznego okresu wypowiedzenia jest ryzykowne, ponieważ umowa ze studentem i tak rozwiązuje się w momencie uprawomocnienia się decyzji o skreśleniu.
Poprawnym zapisem w umowie będą zapisy:
a) Umowa ulega rozwiązaniu w dniu uprawomocnienia się decyzji o skreśleniu
b) Umowa ulega rozwiązaniu w momencie utraty przez studenta statusu studenta
Warto wspomnieć, że zjawisko drop out, czyli rezygnacji ze studiów jest zjawiskiem nie tylko powszechnym, ale również ciekawym nie tylko w kontekście prawnym, ale również kulturowym i społecznym. W celu minimalizowania tego zjawiska został uruchomiony ogólnopolski program Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, finansujący projekty kilkudziesięciu uczelni z całego kraju.